Giriş

Hoş Geldiniz

Bu sayfayı hazırlamaktaki amacım, kabartma yazıyı öğrenmek isteyen herkesin doğru şekilde öğrenebilmesidir. İnternet ortamında konuyla ilgili oldukça fazla sayfa var; kiminde Türkça karakterler yok, kimileri de oldukça amatör şekilde hazırlanmış ve çok fazla hata barındırıyor. Durum böyle olunca profesyonelce bir çalışmanın gerekli olduğunu düşünerek bu sayfayı hazırlamaya karar verdim. Burada, alfabeden başlamak üzere kabartma yazıyla ilgili bütün ayrıntıları (Türkçe alfabe, farklı dillerin alfabeleri, noktalama işaretleri, sayılar, matematik sistemi, nota sistemi ve müzik işaretleri, v.b.) öğrenmek mümkün olacak. Gün geçtikçe kabartma yazıyı bilenlerin sayısı ne yazık ki azalıyor. O nedenle bu yazıyı öğrenmenin, bu konuyla ilgili bilgilere ulaşmanın kolaylaştırılması gerektiğini düşünüyorum. Bu sistemi öğrenmek isteyen herkes, karşısında bir danışman olarak beni bulacaktır. Görüş, öneri, soru ve eleştirileriniz için E-Posta Adresim: turgaytufan@turgaytufan.com – Cep Tel: +90532 402 44 12

Kabartma Yazı Tableti ve kalemiyle yazı yazma örnekleri.

Braille İmza ve Not Alma Tableti.

4 Satırlı Kabartma Yazı Tableti.

Kabartma Yazı Yazmak İçin Kullanılan Kalem Örnekleri:

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 1.

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 4.

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 7.

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 2.

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 5.

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 8.

Kabartma Yazı Kalemi Örneği 3.

Kabartma Yazı Silme Aracı Örneği 6.

Kabartma Yazı Silme Aracı Örneği

Braille Yazı Sisteminde kullanılan, tutacağı farklı kalemlerden (ağaç, plastik v.b) yapılmış, ucu sivri yazma aracıdır. Bununla, tablet adı verilen araçlarla ortalama 140-170 gram ağırlığında kartonlar delinerek kabartma yazı yazılmaktadır.

Tablet-Kalemle yazma sırasında Kabartma yanlışlıkla basılan fazla noktalar, Yazı Silme Aracının fazla basılan noktanın üstüne bastırılarak silinir.

Sol taraftaki örneklerde de görüleceği gibi, günlük yaşamda pratik şekilde kullanılabilecek araçlar bulunmaktadır. Birinci örnek, kabartma yazı yazabilmenin yanı sıra altta bulunan boşluk sayesinde cihazın arasında bulunan kağıda bir kalemle imza atma olanağı sağlamaktadır. Sağda da 4 satırlı kabartma yazı tableti örneği bulunmaktadır.

Kabartma Yazı Tableti ve kalemiyle yazı yazma örnekleri.

4 Satırlı Kabartma Yazı Tableti Örneği.

Arasına Karton Takılmış Kabartma Yazı Tableti Örneği.

5 Satırlı Kabartma Yazı Tableti Örneği.

27 Satırlı Kabartma Yazı Tableti Örneği.

Tablet-Kalemle Kabartma Yazı Nasıl Yazılır?

Kabartma (Braille) Yazı Tabletini Kalemini bir bütün olarak düşünmeliyiz; her ikisi de tek başına bir işlevselliği yoktur. Karton talbletin arasına yerleştirilerek, tabletin üzerinde bulunan hücrelerin içine yazılacak sembole uygun kabartılar oluşturularak aradaki karton uygun şekilde kabartılır. Tabletle yazı yazan kişi bir eliyle kabartma yazı kalemini tutarken, diğer elinin işaret parmağıyla tabletin hücreleri üzerinde kalemin ucunun kontrolünü sağlar. Hücrelerin içinde oluşturulan kabartılar kartonun arkasından ön yüzünde oluşacağı için, semboller ayna mantığıyla yazılır; böylece kartonun ön yüzüne doğru şekilde yazılmış olur.

Bu yazma yöntemi, notlar almak ya da kısa yazılar yazmak için kullanılır. Daha uzun yazılar için, kabartma daktilolar veya kabartma yazıcılar kullanılmaktadır.

Kabartma Yazı Tabletlerinden sonraki aşama, Kabartma Yazı Daktilolarıdır. Kabartma daktilolarla daha hızlı yazabilmek mümkün olduğu için bireysel kullanıcılarca daha fazla tercih edilmektedir. İçinde bulunduğumuz teknoloji çağında körler ekran okuyucu programlar sayesinde bilgisayarları ve akıllı telefonları çok yoğun şekilde kullanmaktadırlar. Not alma, kısa ya da uzun yazılar yazma gibi işlemleri çok kolay şekilde yapabilmektedirler. Öyle ki, bilgisayar ya da akıllı telefonları en az görenler kadar hatasız, hızlı ve yoğun olarak başarılı bir şekilde kullanmaktadırlar. Şunu özellikle vurgulamak isterim; bir kör için kabartma yazı, olmazsa olmazdır. Çok sevdiğim bir sözü burada da yazmak isterim: “kabartma yazı bilmeyen kör, ümmidir (okuma-yazma bilmeyen). O nedenle her körün mutlaka kabartma yazıyı öğrenmesi gereklidir.

6 Satırlı Çift Yönlü Kabartma Yazı Tableti.

Körlerin kullandığı yazı tabletleri genellikle kartonun tek yüzüne yazabilir. Ancak kartonun her iki yüzüne de yazabilen tabletler de bulunmaktadır. Sol tarafta gördüğünüz bu model de onlardan bir örnektir. Bu tablet, 6 satırlı, 20 hücrelidir. Bunun gibi küçük modeller günlük not alma ve kısa yazılar için kullanılabilir, ancak daha büyü modelleri de bulunmaktadır.

Kabartma Yazı Eğitim Takozu.

Sol tarafta örneğini gördüğünüz “Kabartma Yazı Eğitim Takozu”, kabartma yazıyı yeni öğrenmeye başlayanların kullandığı bir araçtır. Bu aracın üzerinde 6 adet çukurluk bulunmaktadır. Eğitim. bu çukurluklara yerleştirilen bilyelerle yapılmaktadır. Çukurluklara yerleştirilen bilyelerin yarı çapı dışarıda kaldığı için, istenen sembollerin nokta sayısı ve kombinasyonu bu takoz yardımıyla oluşturulmaktadır. Bu yöntem, kabartma yazıyı yeni öğrenmeye başlayanlar için oldukça fazla bir pratiklik ve kolaylık sağlamaktadır.

Küp Taşlar ve Matematik Kasası Görüntüsü.

Sol tarafta örneği bulunan, körlerin matematik işlemlerinde kullandığı “Matematik Kasası”, üzerinde kare şeklinde ve 1 cm çapında delikler bulunan bir araçtır. Gördüğünüz örneğin uzun kenarında 20, kısa kenarında da 15 olmak üzere toplam 300 adet delik bulunmaktadır. Küp taşlarda adından da anlaşılacağı gibi küp şeklinde, üzerinde kabartma sayılar bulunan, matematik kasasının deliklerine kolayca girip çıkabilen matematik taşlarıdır.

Abaküs Görüntüsü.

Sol tarafta örnek görüntüsü bulunan abaküs, Çin’de yüz yıllardır yaygın olarak kullanılan bir matematik aracıdır. Çinliner’in abaküsü oldukça karışık matematik işlemlerinde kullandığı biliniyor. Çok yaygın olmamakla birlikte abaküs körler tarafından da kullanılmaktadır. Özellikle telefon santralı operatörü olarak çalışanların abaküsü telefon numaralarını not almak için kullandıkları bilinmektedir.

Kabartma Çizim Tahtası

Soldaki “Kabartma Çizim Tahtası”, körlerin değişik şekillerde çizim yapabilmeleri amacıyla kullanılmaktadır. Gerek her hangi bir araç kullanmadan, gerekse cetvel, gönye, iletki gibi araçlar kullanılarak da çzim yapılabilmektedir. Çizimler, kabartma yazıda olduğu gibi karton ya da plastik film üzerine yapılmaktadır.

Kabartma Matematik Seti Görüntüsü.

Solda gördüğünüz “Braille Matematik Seti”, görenlerin de kullandığı araçlardan oluşmaktadır. Bunlar “Cetvel, Gönye, İletki, v.b.” araçlardır. Görenlerin kullandığı araçlardan tek farkı, bunların ölçeklendirmelerinin kabartma sayılarla yapılmış olmasıdır. Örneğin: 5, 10, 15, 20 gibi bölümler sayılarla, diğer ara bölümler de birer noktayla kabartılmıştır. Böylece körler bu araçları kolaylıkla kullanabilmektedirler.

Körler İçin Satranç Takımı Görüntüsü.

Körler, satranç başta olmak üzere bir çok oyunu başarılı şekilde oynayabilmektedirler. Satranç turnuvalarında başarılı dereceler alan, antrenörlük yapan körlerin sayısı oldukça fazladır. Körler, dama, okey, iskambil kağıdı, v.b. bir çok oyunu rahatlıkla oynamaktadırlar. Bu oyun takımlarının, körlerin kullanımına uygun olarak düzenlenmiş olması yeterlidir. Örneğin: Satranç Tahtasının üzerinde taşların konulacağı yerlerde delikler vardır. Taşların altında da bu deliklere girecek şekilde metal ya da ağaç çıkıntılar yer almaktadır.

Kabartma Yazı Kartonu Ve Plastik Film Örnekleri:

Kabartma Yazı Kartonu Örneği.

Kabartma Yazı Plastik Film Örneği.

Kabartma Yazı Kartonu Örneği.

Kabartma yazı, genellikle 140-170 gram kalınlıkta kartonlara yazılır. Daha ince kartonlara yazılırsa yazılar çok çabuk silinebilir, daha kalın kartonlara yazmak da zordur. Kabartma yazı, karton dışında plastik materyallere de yazılabilir. Bunlar kartona göre daha dayanıklıdır, ancak daha maliyetli olduğu için daha az tercih edilir.