Yardımcı Teknolojinin Sınırlılıkları

Elektronik bir kol saati tutan El Görüntüsü

Elektronik bir kol saati tutan El Görüntüsü

Yardımcı Teknolojilerin Dezavantajları ve Zorlukları
 
Genel özel eğitimde olduğu gibi, görme engelli bireylerin yaşamları üzerinde de yardımcı teknolojilerin olumlu etkilerinin olduğu kabul edilmektedir (Kelly ve Smith, 2011). Ancak yinedeyardımcı teknolojileri kullanma, öğrenme veya bu cihazlara erişme gibi bazı konularda görme engelli bireylerin zorlandıkları ve bazı sınırlılıklara sahip oldukları da bilinmektedir (Zhou, Parker, Smith ve Griffin-Shirley, 2011). Bu bölümde, görme engelliler için yardımcı teknolojilerin zorluklarına ve dezavantajlı yönlerine yer verilmiştir.
 
 Bilgisayar ekranındaki grafiksel ve şekilsel bilgilerin otomatik olarak sesli ya da dokunsal imgelere dönüştürülememesi, görme engellilerin yardımcı teknolojileri kullanmasında önemli bir sınırlılıktır.
 
 Yardımcı teknolojik cihazlar, temini zor ve yüksek maliyetli araçlardır (Eskinazi, 2011). Bu nedenle görme engelli bireyler yardımcı teknolojileriedinimi, kullanımı ve teknik bakımı gibi konularda sınırlılık yaşayabilirler.
 
 Mevcut yardımcı teknolojik cihazların birçoğu yabancı dilde oluşturulduğundan (Eskinazi, 2011), görme engelli bireylerin kullanımını sınırlandırabilir. Ancak, Türkçe sentezleyici gibi yazılımlar kullanılarak bu durumun üstesinden gelinebilir. Ayrıca, metinleri seslendiren ekran okuma ve seslendirme programlarındaki sesler, robotik bir ses tonu ile çalışmaktadır. Görme engelli kullanıcılar bu sesleri algılamada ve bu seslere alışmada zorlanabilirler (O’Dywer, Çakmak, Şafak, Karakoç ve Er, 2014). Bazı özel adların ve bileşik sözcüklerin telâffuz edilmesinde problem yaşanabilir (Robitaille, 2010). Yinede, bu programla kullanmaya devam eden görme engelli kullanıcıların zamanla bu seslere alışmaya başladıkları görülmektedir.
 
 Teknolojiyi kullanma ve öğrenme konularında, görme engelli bireylerin sistematik öğretimlere gereksinimleri olabilir. Birçok yardımcı teknolojicihazın kullanımı karmaşıktır ve bunların nasıl kullanılacağını öğrenmek uzun zaman alabilir. Bu nedenle, görme engelli bireylerin bu cihazları etkili ve akıcı bir şekilde kullanabilmeleri için teknik donanımı yüksek ve kalite bakımından yetenekli öğretmenlerden eğitim almaları gerekir. Öğretmenlerin yardımcı teknoloji alanındaki yeterli bilgi ve beceri eksikliği, görme engelli öğrencilerin yardımcı teknolojileri kullanmalarına engel teşkil edebilir. Ayrıca öğretmenlerin, gelişen ve değişen yardımcı teknolojiler karşısında sistematik olarak kendilerini geliştirmeleri ve yeni teknolojilere adapte olmalarının gerekliliği; yardımcı teknolojilerin oluşturabileceği bir diğer zorluktur.
 
 Görme engelli bireyler için birçok yardımcı teknolojik cihaz (teknolojik olmayan, yüksek ve düşük teknoloji) bulunmasına rağmen, birçok kişi çeşitli nedenlerden dolayı bunları kullanmamaktadır. Ayrıca yardımcı teknolojileri kullanan ve satın alan görme engellilerin bir bölümü de, belirli bir süre sonra bu cihazları kullanmayı bırakmakta ya da bu cihazları daha düşük kapasite ile kullanmaktadırlar (Fok ve diğ., 2011).
 
 Yardımcı teknolojik cihazlar, görme engelli kullanıcılar için daha fazla özelleştirilmesine  rağmen, websitelerinin tasarımı sürekli olarak değişmekte ve daha fazla görselleşmektedir. Özellikle “web” ortamlarındaki bilgilerin giderek daha fazla görselleşmesi, görme engelli kullanıcıların zorlanmasına ve engellenmesine neden olabilecek unsurlardan biridir. Görme engelli kullanıcılar çoğu zaman basit “web” sayfalarına erişmede bile zorlanmaktadırlar. Bu nedenle resim ve şekillerin yoğun kullanımı görme engelli kullanıcılar için erişilebilir olmamaktadır.
 
 Görme engellilerin yardımcı teknoloji kullanımındaki bir diğer zorluk ise teknolojinin dinamik ve değişken olmasıdır (Sah, 2013). Günümüzde teknoloji, sürekli olarak gelişim ve ilerleme göstermektedir. Örneğin bir teknoloji çok hızlı bir şekilde değişim gösterirken, başka bir teknoloji olduğundan tamamen farklı bir değişim gerçekleştirebilmektedir. Bu nedenle uygulamacıların ve görme engelli kullanıcıların gelişen yardımcı teknolojileri daima takip etmeleri gerekir. Bu durum, görme engelli bireylerin kullandıkları programları ve sistemleri sürekli olarak güncellemelerini zorunlu kılmaktadır. Gelişen elektronik cihazlar ve bilgisayar teknolojileri görme engelli kullanıcıların karşılaştığı birçok sınırlılığı ve zorluğu ortadan kaldırabilecek bir noktaya doğru ilerlese de, henüz tam olarak istenilen noktaya gelindiği söylenemez.
 
 rme engelli bireyler için yardımcı teknoloji kullanımındaki bir diğer zorluk ise yardımcı teknolojilerin çok geniş ve çeşitli olmasıdır (Sah, 2013). Aslında, bu çeşitlilik önemli bir avantaj gibi görünmesine karşın; bu durum, görme engelli kullanıcılar için karmaşık bir hale dönüşmektedir. Var olan yardımcı teknolojik cihazların kullanılabilirliği, taşınabilirliği, maliyeti, markası, erişilebilirliği gibi konular görme engelli kullanıcıları sınırlandırabilecek unsurlar arasında gösterilebilir.
 
 Yardımcı teknoloji ile ilgili olarak görme engelli bireylerin karşılaşabilecekleri diğer zorluklar ise yardımcı teknolojiye karşı önyargılar, kişisel/kültürel tutumlar, kaynak eksikliği ya da sınırlı kaynaklar, zaman yetersizliği ve yardımcı teknoloji yetişmiş, yeterlikleri olan kalifiye personel eksikliği olarak sıralanabilir (Hussin, 2013Sah, 2013).
 
Reklamlar